Bu kitapta 2 Nisan 1994 ile 31 Aralık 1994 tarihleri arasında “Cumhuriyet” gazetesinin kültür sayfalarında yazdığım yazılar yer alıyor.
   Bunlara “köşe yazısı” mı, “kısa deneme” mi, “makale” mi demeli?
   Arapçadan gelme “makale” sözcüğünü şöyle anlatmış Türkçe Sözlük : “Bilim, fen konuları ile ekonomik, sosyal ve politik konuları açıklayıcı ya da tanıtlayıcı niteliği olan gazete ya da dergi yazısı.”
   Osmanlıca-Türkçe Sözlük’e bakıyorum : 1. Söz. 2. Nutuk. 3. Tek bir bahis üzerine yazılmış eser ve Oklides'in elemanlar kitabı. 4. (XIX. yy.) Gazete yazısı.
   Demek ki on dokuzuncu yüzyılda gazete yazılarına bir ad vermek gerekince “makale”yi seçmişler. Konular bilimden siyasaya sıralanıyor... Açıklayıcı, tanıtlayıcı... Söz, söylev, tek bir konu...
   Bayağı önemli iş. Oyuna gelmez.
   “Deneme” daha alçakgönüllü.
   “Deneme”de açıklama, tanıtlama, söz, söylev yok... Kesin bir sonuca varma çabası da yok...
   Aklından geçenleri, içinden geldiği gibi yazıyorsun...
   Sözcükler sözcükleri, düşünceler düşünceleri getiriyor, onu ona vururken yazı çıkıyor ortaya...
   Birileri de okurken kendi algılama güçleri, kendi çağrışımlarıyla çırpıyorlar hepsini, oluyor bir yazma-okuma olayı...
   Sesinizi yükselticiye vermediğiniz, yukardan konuşmadığınız sürece, çok tatlı bir buluşma...
   Sonra kısa yazmak da yazarı bir deneme alanına çekiyor.
   “Şu kadar sözcük içinde yazacaksın,” diyorlar. Kendini kapıp koyvermeden. Sözün ucunu kaçırırsan bu kez elde makas, geriye doğru ayıklaman gerekiyor.
   Yinelemeleri azaltmak, gereksiz sözler etmemek, tümcelerle oynamak, parçaların yerlerini değiştirmek, anlam kaymalarını önlemek.
   Kafada hep o soru : Bir okuyuşta anlaşılıyor mu?
   Giderek yazılarınız dil çalışmalarına, Temiz Türkçe yazma denemelerine dönüşüyor...
   Önceleri “köşe yazısı” demek hoşuma gitmişti. Sonra baktım işi büyütenler var : Bir süre sonra bu sözcük, yazıların çok yönlülüğüne, alçakgönüllü yaklaşımına uygun düşmeyebilir.
   En iyisi gene “deneme” demek...

(ss. 7-8)

Devamı