Elinizdeki kitap dünya şiirinden yapılmış çevirilerden oluşuyor; ama bir "Dünya şiiri antolojisi" değil, başarılı çeviriler seçilerek derlenmiş bir "Çeviri şiirler antolojisi".
   Yıllardır tartışılan "şiirin çevrilmezliği" konusu beni hep düşündürmüş, tedirgin etmiştir : "Çok doğru, şiir çevrilemez, ama bu birbirinden güzel şiir çevirileri ne olacak!"
   Christopher Caudwell şöyle diyor : "Fitzgerald'ın Rubailer'i ya da Pope'un İlyada'sı gibi çeviriler iyi şiir iseler gerçekte yeniden yaratılmadırlar da ondan."
   Bu görüşü benimsersek dünya yazınından Türkçeye şiir çevirenler arasında "yaratıcılık" düzeyine ulaşmış oldukça çok sayıda çevirmen bulunduğunu söyleyebiliriz. Sabahattin Eyuboğlu'ndan Cevat Çapan'a, şiir alanında, gerçekten büyük çeviri ustalarımız var. Öylesine ki bu ustaların yaptıkları bazı çevirilerin asıllarından daha güzel olduklarını söyleyenler bile çıkıyor.
   "Şiir sevgisinin yaygınlaşmasına yardımcı olacak, gençleri şiire yaklaştıracak" antolojiler derken, Türkçedeki başarılı şiir çevirilerinden oluşan bir derleme yapmayı düşünmüştüm : Küçük bir kitap... Kafamda "Türkçedeki çeviri başyapıtları" diye nitelenebilecek birtakım şiirler vardı. Ama çalışmaya başlayınca şaşırıp kaldım : Okura Türkçe yazılmışçasına şiir tadı veren başarılı çeviriler, değil küçük bir kitaba, büyük bir kitaba bile sığmayacak kadar çoktu. Dergilere geçmeden, daha kitapları elerken bile birkaç ciltlik şiir yığıldı önüme.
   Yayınevinin verdiği sayfa sayısı içinde kalmak olanaksız görünüyordu. Ama kalın bir antolojinin gençleri şiire yaklaştırma, şiir sevgisinin yaygınlaşmasına yardımcı olma amacına uygun düşmeyeceğini de çok iyi biliyordum. Kıyım denebilecek acımasız bir elemeyle, ayrıca uzun şiirlerden nerdeyse bütünüyle vazgeçerek elinizdeki yapıtı oluşturdum. Önce seçip sonra ayıkladığım şiirlerle daha böyle iki antoloji düzenlenebilir.
   Türk yazıncıları şiir çevirisine büyük önem vermiş, çok da başarılı olmuşlar.
   Bu antolojinin önemli bir özelliği ise şiirlerin ülkelere göre bölümlenmemesidir. Dünya şiiri antolojileri genellikle ülkelere göre bölümlenir : Ulusların şiir alanındaki gelişmeleri ayrı ayrı sergilenir. Oysa bu derlemede, göreceğiniz gibi, şairler iç içe.
   Dünyanın tam anlamıyla ters bir yöne savrulduğu, bölünmelerin, kopmaların, ayrılmaların yaşandığı, düşmanlaşmaların inanılmaz boyutlara ulaştığı günümüzde, bu iç içelik, dünyanın gidişine bu direnme, kanımca, şairlere çok yakışıyor.
   İnsanların en kaba çıkarlar adına birbirlerine düşürüldüğü, "insan"lığını yitirmemiş olanların utanç içinde yaşadıkları çağımızda, şiirden (sanattan) başka tutunacak dal kalmadığını görmek, üzücü olduğu kadar, uyarıcı da - özellikle şairler (sanaçılar) için...
   Umarım bu küçük derleme, dünya yazıncıları ile Türk yazıncılarının bu içtenlikli kaynaşması, amacının ötesine ulaşır, insanlardaki şiirsizliğin azalmasına katkıda bulunur.

Memet Fuat
Çamlıca, Eylül 1992

Devamı